Tres mulleres científicas andaluzas, entre as moitas investigadoras brillantes apoiadas desde CEI·Mar

Información
08 Marzo 2019
social youtube xornalgalicia   feed-image

collage mujeres cientificasLida Bravo e Sonia Torres investigan o uso do Limoniastrum para paliar os efectos da esclerose múltiple e Belén Domínguez cultiva microalgas para diversos usos con axudas do Campus de Excelencia Internacional Global de Mar

Son mulleres, científicas e andaluzas que traballan duro na investigación e a transferencia do coñecemento ao mundo empresarial vinculadas a través de varios proxectos ao Campus de Excelencia Internacional Global do Mar e a diversas universidades. Non viven, como as súas predecesoras, á sombra dos seus colegas masculinos. Ou, polo menos, non tanto. Están a ocupar aos poucos o lugar que a historia lles ha ir negando durante séculos. Neste caso, e conmemorando o 8M, Día da Muller, falamos de tres casos exemplares, de quen deron un paso adiante pola Ciencia, entre outras moitas mulleres que día a día traballan en equipos de investigación mariña. 
Na vangarda da investigación, abrindo novos camiños en Saúde e Mar, Lida Bravo García e Sonia Torres Sánchez traballan de xeito conxunto por descubrir o efecto terapéutico no Limoniastrum monopetalum para o tratamento da esclerose múltiple. Levan meses pondo en pé a tese de que as follas desta planta que crece en zonas costeiras, con abundancia na Baía de Cádiz, e máis coñecida como Salgado, poden paliar os estragos que causa esta enfermidade nas persoas. As propiedades antioxidantes e neuroprotectoras, así como a riqueza en polifenoles, entre as claves para retardar o avance da esclerose.

 

A investigadora principal, Lida Bravo explica que o proxecto xorde por ser membro dos grupos de investigación CEI·Mar e de Neuropsicofarmacología e Psicobiología da Universidade de Cádiz (UCA), único grupo adscrito ao CIBER de Saúde Mental (CIBERSAM) que existe en Andalucía, adscrito ademais ao Instituto de Investigación e Innovación Biomédica de Cádiz (INiBICA). Grazas a estas sinerxías e apoios atravesan xa o ecuador dun proxecto no que tamén participan dúas mulleres investigadoras máis, pertencentes ao departamento de Enxeñaría Química e Tecnoloxía dos Alimentos da UCA, as doutoras Lourdes Casas e María Teresa Fernández. 
Sonia Torres argumenta que a pesar de que a profesión de científica é algo aínda moi abstracto, con escasos referentes sociais, ?trátase dun traballo moi gratificante, motivador e creativo? e engade que ?aínda que nos preocupe a estabilidade laboral e a pesar de que esta é unha etapa dura que require sacrificio, estamos a percorrer un camiño emocionante?. Ambas chegaron a esta profesión sen modelos a quen seguir, só motivadas por unha gran curiosidade e inquietude ante calquera proceso natural. Definirse como investigadoras, ? foi un proceso de aprendizaxe que chegou durante o desenvolvemento da carreira?, pero finalmente tomou forma, por fortuna para o resto da sociedade.

A traxectoria de Belén Domínguez é algo diferente. Tamén parte dunha gran curiosidade e creatividade, a pesar de que nunca tivo espellos doutros casos de mulleres científicas nos que reflectirse. Pero no seu caso, decantouse máis polo desenvolvemento das técnicas e cultivos, partindo da investigación, que pola vida nun laboratorio. Creou a empresa AlgaYield, con sede na provincia de Málaga, para o que contou cunha axuda CEI·Mar incluída na convocatoria ?Proxectos de Innovación Empresarial con Proxección Territorial 2018?. Fundouna co obxectivo de producir e vender espirulina, un tipo de microalga destinada á alimentación humana. Aínda que, debido ás necesidades que está a detectar no mercado, esta idea inicial está a evolucionar cara a outros usos como o cosmético ou os abonos para cultivos. 
?Viña do mundo universitario, onde aprendín moitísimo pero quedábanseme un pouco encorsetadas as liñas de investigación expostas e decidín lanzarme a crear a miña propia empresa?, apunta esta moza científica. Agora está segura de que vivirá disto, ?porque atopo clientes mesmo antes de sacar a produción? Os propios provedores van demandando produtos que non atopan no mercado? e xa se expón entre as súas metas que AlgaYield sexa un referente para outras empresas que implementen os seus avances tecnolóxicos ou técnicas de produción. Outro dos moitos obxectivos que Belén ten en mente é contribuír á loita contra os microplásticos grazas ao uso de microalgas como materia prima.

Breves perfís

Lida Bravo García

Profesora Axudante Doutor do Departamento de Neurociencias da Universidade de Cádiz e Coordinadora do Máster Interuniversitario de Iniciación á Investigación en Saúde Mental. Doctorada con mención Internacional e sobresaliente cum laude pola Universidade de Cádiz (2013), recibín o Premio Extraordinario de Doutoramento en Ciencias da Saúde (2014). Membro do grupo de investigación de Neuropsicofarmacología e Psicobiología (CTS-510) da Universidade de Cádiz, único grupo adscrito ao CIBER de Saúde Mental (CIBERSAM) que existe en Andalucía (CB07/09/0033) e adscrito ao Instituto de Investigación e Innovación Biomédica de Cádiz (INiBICA). Durante a súa traxectoria científica hei realizado dúas estancias predoctorales no estranxeiro (Facultade de Medicina do Hospital Sao Joao, O Porto, Portugal), unha estancia posdoctoral na Unidade de Neurobiología da Universidade de Valencia, publicou dez artigos de alto impacto, nove deles pertencentes ao primeiro cuartil (Q1), participei en oito congresos nacionais e doce internacionais. Así mesmo, é investigadora principal de tres proxectos obtidos en convocatorias competitivas (incluíndo o proxecto financiado por CEI·Mar) e colaborou en nove proxectos de investigación.

Sonia Torres Sánchez

Investigadora posdoctoral do Departamento de Psicoloxía da Universidade de Cádiz e membro do grupo de investigación de Neuropsicofarmacología e Psicobiología (CTS-510) da Universidade de Cádiz, único grupo adscrito ao CIBER de Saúde Mental (CIBERSAM) que existe en Andalucía (CB07/09/0033) e adscrito ao Instituto de Investigación e Innovación Biomédica de Cádiz (INiBICA). Doutora en Ciencias da Saúde (sobresaliente cum Laude), Mención de Doutoramento Internacional (2017) e Premio Extraordinario de Doutoramento (2018). A súa traxectoria científica inclúe a publicación de dez artigos en revistas de alta relevancia científica, indexadas, con factor de impacto e pertencendo na súa maioría ao primeiro cuartil da súa categoría; tres capítulos de libro, dous deles publicados nas prestixiosas editoriais Elsevier e Springer; e 16 participacións en Congresos e Xornadas Científicas nacionais e internacionais. Ademais, realizou unha estancia predoctoral en Estados Unidos (Children?s Hospital of Philadelphia), colaborado en doce Proxectos de Investigación obtidos en convocatorias públicas e/ou privadas de carácter competitivo e en catro contratos de I + D con empresas.

Belén Domínguez González

Licenciada en Ciencias Ambientais e Máster en Ecoloxía Mariña pola Universidade das Illas Baleares. Comezou a súa andaina científica traballando na Universidade de Málaga no grupo de investigación de Ecofisiología e Fotobiología de Macrófitos Acuáticos, período durante o cal puido coñecer de primeira man distintas metodoloxías de investigación e participar en proxectos de mostraxe e caracterización en Illas Canarias, Mar Menor e Mar de Alborán. Sempre interesada en procesos de mitigación e adaptación ao cambio climático, tras pasar pola empresa privada, decidiu pór en marcha AlgaYield, empresa dedicada ao cultivo de microalgas e coa que quere triangular o eixo medio ambiente, innovación social e economía produtiva grazas ás potencialidades de numerosas especies xa identificadas como fontes sustentables e saudables de biomasa.